Bảo Quản Đông Sâu Và Cách Bảo Quản Tinh Trùng

Trước tình trạng vô sinh hiếm muộn ngày càng gia tăng, rất nhiều người đã lựa chọn bảo quản tinh trùng, gửi tinh trùng vào các ngân hàng trữ lạnh tinh trùng, “để dành giống cho tương lai”, phục vụ cho việc điều trị hiếm muộn hoặc bảo tồn khả năng sinh sản sau này. Vậy tinh trùng được bảo quản như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

1.      Bảo quản đông sâu là gì?

Bảo quản đông sâu hay còn gọi là bảo quản âm sâu, là phương pháp bảo quản trong điều kiện nhiệt độ rất thấp nhằm lữu trữ bảo quản các mẫu vật hoặc sản phẩm trong thời gian dài mà vẫn đảm bảo được các đặc tính của chúng, nhờ các thiết bị bảo quản đông sâu như buồng lạnh, tủ lạnh đông sâu hay nitơ lỏng. Bảo quản đông sâu được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như công nghệ sinh học, y tế, dược phẩm, thực phẩm. Phương pháp bảo quản đông sâu có thể được dùng để bảo quản vắc xin, mẫu xét nghiệm, tế bào gốc hay bảo quản các sản phẩm thực phẩm.

Trữ lạnh tinh trùng (hay đông lạnh tinh trùng) là sử dụng kỹ thuật bảo quản đông sâu, tinh trùng thường được bảo quản đông sâu ở nhiệt độ -196^oC, giúp bảo quản tinh trùng trong một thời gian dài. Ở nhiệt độ này, các hoạt động của tế bào bị tạm ngưng hoàn toàn. Việc trữ lạnh tinh trùng được xem là thành công nếu tinh trùng khi trở lại hoạt động sống bình thường ở nhiệt độ 37^oC, không có bị tổn hại về cấu trúc và chức năng ban đầu. [1]

2.      Các trường hợp nên sử dụng cách bảo quản tinh trùng

Tùy thuộc vào tình trạng thực tế của bệnh nhân, bác sĩ sẽ xem xét và cùng bệnh nhân thống nhất việc có nên trữ lạnh tinh trùng hay không. Nhưng thông thường các đối tượng sau nên thực hiện phương pháp trữ lạnh tinh trùng:

• Đối tượng đầu tiên nên thực hiện phương pháp này là các bệnh nhân chết não, sau đó là các bệnh nhân ung thư trước khi bắt đầu các liệu pháp điều trị bằng hóa chất, tia xạ để tránh làm ảnh hưởng chất lượng của tinh trùng;
• Những trường hợp trước khi thắt ống dẫn tinh hay thực hiện phẫu thuật chuyển giới, phòng trường hợp sau này muốn có con lại;
• Các trường hợp đã từng mắc các bệnh lý như teo tinh hoàn do từng mắc quai bị (làm giảm mật độ tinh hoàn, nguy cơ vô sinh cao) hay gặp các vấn đề liên quan đến bộ phận sinh dục;
• Những người làm việc trong các lĩnh vực, môi trường có nguy cơ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản như xây dựng, lái xe (nguy cơ tai nạn); thợ máy, cứu hỏa (làm việc trong điều kiện nhiệt độ cao); người thường xuyên tiếp xúc nhiều với các chất hóa học, phóng xạ;
• Bệnh nhân không gặp những trường hợp trên nhưng vẫn muốn bảo quản tinh trùng.

3.      Quy trình trữ lạnh tinh trùng

Nguyên tắc của phương pháp đông lạnh tinh trùng là làm giảm nhiệt độ bảo quản mẫu tinh trùng xuống nhiệt độ thấp nhất, thông thường là -196^oC. Hầu hết các hoạt động sinh học của tinh trùng đều bị tạm ngừng, bao gồm cả các phản ứng sinh hóa và hoạt động trao đổi chất. Nhờ đó, tinh trùng có thể được bảo quản trong thời gian dài mà không bị mất đi các đặc tính sinh học ban đầu.

Theo Hiệp hội Ngân hàng mô Hoa Kỳ, mục tiêu của việc trữ lạnh tinh trùng là tỷ lệ tinh trùng di động sau bảo quản lạnh so với trước bảo quản lạnh phải đạt trên 50%. Tại Việt Nam, thành công của quá trình trữ lạnh tinh trùng còn được đánh giá thông qua khả năng sống sót của tinh trùng sau khi rã đông, trở lại điều kiện sống bình thường.

Quá trình bảo quản tinh trùng bằng phương pháp trữ lạnh được tiến hành bởi một quy trình nghiêm ngặt, qua nhiều bước thực hiện:

• Trước tiên, bệnh nhân sẽ được thực hiện các xét nghiệm lâm sàng nhằm loại trừ các bệnh lây nhiễm như HIV, viên gan, giang mai, để lấy được mẫu tinh trùng khỏe mạnh, chất lượng nhất.
• Mẫu tinh trùng sẽ được thu thập bằng cách thủ dâm rồi cho vào lọ khử trùng đặc biệt, tránh các chất bôi trơn dính vào tinh trùng. Thời điểm lý tưởng nhất để thu thập tinh trùng trữ lạnh là cách 3 – 5 ngày kể từ lần xuất tinh cuối cùng cho đến ngày lấy mẫu. Trong trường hợp đặc biệt, người nam giới không thể tự lấy mẫu được, các bác sĩ có thể thực hiện lấy tinh trùng bằng các kỹ thuật như chọc hút tinh trùng từ mào tinh hoàn thông qua da, chọc hút tinh trùng hoặc chiết xuất tinh trùng từ tinh hoàn, cố gắng giảm thiểu số lần thực hiện kỹ thuật lấy tinh trùng.
• Các mẫu tinh trùng sau khi xét nghiệm, xử lý cẩn thận trong phòng thí nghiệm với điều kiện vô trùng, hạ nhiệt dần dần theo chu trình và bảo quản trong các bình chứa nitơ lỏng ở nhiệt độ -196^o
• Mỗi người nam giới có thể có nhiều mẫu tinh trùng, tùy thuộc vào số lượng và chất lượng tinh trùng khi lấy. Hầu hết, nam giới thường trữ lạnh khoảng 2 – 5 mẫu tinh trùng.
• Khi có nhu cầu sử dụng, tinh trùng sẽ được rã đông theo chu trình tương ứng và tiến hành thực hiện các biện pháp hỗ trợ sinh sản.

Khi được bảo quản ở nhiệt độ -196^oC, tinh trùng ở trạng thái ngưng hoạt động. Về mặt lý thuyết, không có giới hạn về mặt thời gian mà tinh trùng có thể lưu trữ ở trạng thái đông sâu, mẫu tinh trùng có thể được bảo quản hàng thập kỉ trong nitơ lỏng, thậm chí cả thiên niên kỉ. Tuy nhiên, thời gian bảo quản tiêu chuẩn cho tinh trùng thường là 10 năm.

Tìm hiểu thêm về các dòng tủ lạnh âm sâu trong bảo quản lưu trữ tế bào.

Sự thành công của việc đông lạnh tinh trùng phụ thuộc vào nhiều yếu tố khách quan và chủ quan, liên quan tới cả bệnh nhân và kỹ thuật viên xét nghiệm. Chất lượng tinh trùng trước khi trữ lạnh, chất bảo quản và nồng độ chất bảo quản, nhiệt độ trữ đông và rã đông là những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến thành công của quá trình trữ lạnh tinh trùng.

4.      Cách bảo quản tinh trùng có hiệu quả không

Trên thực tế, kỹ thuật bảo quản tinh trùng đã minh chứng được hiệu quả và đem lại hạnh phúc cho rất nhiều cặp vợ chồng, đặc biệt là các cặp vợ chồng hiếm muộn. Theo các báo cáo cho thấy, đã có không ít trẻ em khỏe mạnh được sinh ra từ phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm với tinh trùng đông lạnh 21 năm và nhiều trẻ em được sinh ra từ phương pháp thụ tinh nhân tạo với tinh trùng đông lạnh 28 năm.

Trẻ em được sinh ra bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo và thụ tinh trong ống nghiệm với tinh trùng được trữ lạnh trong một thời gian, so với những đứa trẻ thụ thai một cách tự nhiên cho thấy không có sự khác biệt về bất thường di truyền hay sức khỏe (cân nặng lúc mới sinh, tỷ lệ giới tính nam – nữ, tỷ lệ sinh non, tỷ lệ chết khi sinh, bất thường nhiễm sắc thể hay các dị tật bẩm sinh khác).

Khả năng sinh sản của con người đang bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như ô nhiễm môi trường, thực phẩm không đảm bảo an toàn, hay lối sống không lành mạnh. Phương pháp bảo quản tinh trùng đã và đang mở ra hy vọng mới cho rất nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn, mang ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc duy trì khả năng sinh sản và đem lại hạnh phúc cho nhiều gia đình.